Stosowanie kolców do odstraszania ptaków
Osoby zatroskane o los ptaków często pytają, czy zgodne z prawem jest stosowanie na budynkach i różnego rodzaju konstrukcjach kolców do odstraszania ptaków, głównie gołębi miejskich Columba livia f. urbana. Szczegółowej odpowiedzi na to pytanie udziela Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w specjalnie przygotowanej opinii [1]. Sam montaż kolców, nawet tych stalowych i o zaostrzonych końcówkach, jest zgodny z prawem i nie wymaga żadnych zezwoleń, gdyż nie jest on zakazany żadnymi przepisami, w tym ustawy o ochronie przyrody. Nie zmienia to jednak faktu, że takie kolce, szczególnie gdy są nieprawidłowo zamontowane, mogą stanowić zagrożenie dla dzikich ptaków. A niemal wszystkie gatunki dzikich ptaków objęte są w naszym kraju prawną ochroną, zakazującą m.in. umyślnego ich zabijania, okaleczania, chwytania a także płoszenia i niepokojenia [2]. Nieprawidłowo zamontowane kolce, to znaczy w taki sposób, że nie są one z daleka widoczne dla nadlatujących ptaków (np. w różnego rodzaju wnękach), gdy sterczą nie do góry, lecz w dół lub w bok, a także, gdy utrudniają ptakom dostęp do siedlisk i stanowisk lęgowych.
Kolce z zaostrzonymi końcówkami z pewnością mogą przyczyniać się do ranienia lub okaleczania ptaków, jednak skala tego zjawiska nie została jak dotychczas zbadana. Dlatego zalecamy w tym względzie daleko idąca ostrożność, a wręcz rezygnację z tego niehumanitarnego sposobu zabezpieczania budynków przed dostępem ptaków. Tym bardziej, że metoda ta nie jest do końca skuteczna, a poza tym istnieją rozwiązania zarówno bardziej humanitarne, jak i skuteczniejsze.
Do tych pierwszych zaliczyć należy używanie kolców, których końcówki zostały zabezpieczone gumowymi lub silikonowymi nakładkami. Takie kolce nie ranią, a jednocześnie nadal pełnią swą rolę, gdyż ptaki zwykle nie są w stanie siadać na powierzchniach zabezpieczonych takimi kolcami. Nie jest to jednak rozwiązanie całkowicie skuteczne, gdyż (podobnie jak w przypadku kolców o zaostrzonych końcówkach), ptaki takie jak gołębie miejskie są w stanie czasami zbudować na takich kolcach gniazdo, układając na nich gruba warstwę materiału gniazdowego i traktując jako podporę całej konstrukcji lęgowej.
Zamiast kolców, lepszą metodą jest zastosowanie do zabezpieczenia budynków i konstrukcji drucianych spirali lub ruchomych, obrotowych drutów. Rozwiązanie to jest bezpieczne dla ptaków i nie stwarza niebezpieczeństwa ich poranienia, a do tego jest bardziej skuteczne, ponieważ uniemożliwia użycie ich jako podpory dla posadowienia gniazda, z uwagi na elastyczność konstrukcji lub obecność ruchomych elementów. Dlatego takie rozwiązanie wydaje się aktualnie najbardziej optymalne i rekomendujemy jego stosowanie zamiast montowania „kolców na ptaki”.
Źródła:
[1] Stosowanie modułów z kolcami w celu odstraszania ptaków a ochrona gatunkowa. GDOŚ. https://archiwum.gdos.gov.pl/files/artykuly/5444/Opinia-GODS-w-sprawie-stosowanie-modu%C5%82ow-z-kolcami-w-celu-odstraszania-ptakow_icon.pdf
[2] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (DzU z 2016 r., poz. 2183).
-----
Wpis opublikowany w ramach projektu „Dzikie jest dobre” realizowanego wspólnie przez Fundację Dzieci w Naturę i Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków z dotacji Programu Aktywni Obywatele - Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
